BASINA VE KAMUOYUNA
Adana’nın Kozan ilçesinde Göksu Irmağı üzerinde özel sektör tarafından inşa edilen Gökdere Köprü Barajında Dipsavak Derivasyon Tüneli Kapağının patlaması sonucunda 2 işçi hayatını kaybetmiş 8 işçi ise halen bulunamamıştır. Öncelikle hayatını kaybeden işçilerimiz için çok üzgün olduğumuzu ifade ederek yakınlarına başsağlığı diliyor, kayıp işçilerimizin ise sağ olarak bir an önce bulunmasını temenni ediyoruz.
Bilindiği üzere Türkiye’de, Hidroelektrik Santral kurarak elektrik üretmek üzere özel sektöre binlerce lisans verildi. Alınan bu lisanlarla özel sektör Türkiye’nin değişik bölgelerinde akarsular üzerinde HES inşatlarına başladı.
Türkiye’de binlerce HES lisansı dağıtılırken, özel sektör tarafından inşa edilecek olan bu HES İnşaatlarının nasıl denetleneceği konusunda hiçbir düzenleme yapılmamıştır. Asıl önemlisi, bu HES İnşaatlarını sürdüren firmaların önemli bir bölümünün hiçbir baraj inşaatı deneyimlerinin bulunmamasıdır. Oysa; baraj inşaatları öncelikle ciddi bir bilgi birikimi, deneyim ve teknoloji gerektiren önemli riskler içeren spesifik işlerdir. Ancak; böylesine ciddi riskler barındıran bu işler maalesef bu konuda hiçbir deneyimi bulunmayan firmalar tarafından en ufak bir denetime tabii olmaksızın tamamen firmaların kendi insiyatiflerine terk edilmiş biçimde sürmektedir.
Bu inşaatların denetlenmesine dönük olarak 2 kez çıkartılan “Su Yapıları Denetim Hizmetleri Yönetmeliği” ile HES İnşaatlarının denetimi özel müşavir firmalara verilmek istenmiştir. Ancak; sendikaların ve meslek odalarının “Su yapılarının gözetimi ve denetimi bir kamu hizmetidir. Bu nedenle su yapıları inşaatları kamu tarafından denetlenmelidir. Bu yapıların denetimi özel sektöre devredilemez.” İçerikli hukuki itirazları Danıştay tarafından haklı bulunmuş ve söz konusu yönetmelikler hakkında yürütmeyi durdurma kararı verilmiştir. Bu hukuki kararlara rağmen bu inşaatların kamu tarafından denetlenmesi için bir yönetmelik halen çıkarılmamış ve binlerce HES İnşaatının hiçbir denetime tabii olmadan sürdürülmesine göz yumulmuştur.
İşte yaşanan bu denetimsizlik ve başıboşluk sunucu bu HES İnşaatlarında bugüne kadar onlarca kaza gerçekleşmiştir. Son olarak Adana Kozan’da Gökdere Köprü Barajında yaşanan facianın ilk verilere göre derivasyon tünel kapağının tam olarak kapatılamamasından kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Eğer; neden buysa, bu olay yukarıda bahsettiğimiz denetimsizliği ve bu inşaatları gerçekleştiren firmaların baraj inşaatı deneyimsizliğini somut bir biçimde ortaya koymaktadır.
Bugüne kadar DSİ denetiminde yapılan yüzlerce baraj inşaatında hiçbir şekilde böyle bir sorun yaşanmamıştır.
Bu acıların ve felaketlerin yaşanmaması için tamamen ranta dayalı bir düşünce ile önüne gelene verilen bu HES lisansları acilen yeniden gözden geçirilmeli; insanların ve canlıların yaşam alanlarını yok eden, doğayı katleden, rantabiliteden uzak bu HES lisansları iptal edilmelidir. Türkiye’nin Hidroelektrik potansiyeli büyük havza projeleriyle bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da bu konuda ihtisas sahibi kamu kuruluşu olan DSİ’nin denetiminde gerçekleştirilmelidir. 28.02.2012-Salı
Müşfik Veysel ERDOĞAN
ESM Şube Başkanı
