Enerji Bakanlığından ihraç olup, OHAL Komisyonu kararı ile görevine dönen üyelerimizin açıkta kalan sürelerine ilişkin aidatları sendikamıza ödemesi için açtığımız davalardan ilkini kazandık,
ESM olarak KESK camiasına bir emsal karar daha armağan etmiş olduk.
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı mülga Transit Petrol Boru Hatları Dairesi Başkanlığı’nda mühendis olarak görev yapmakta iken 689 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kamu görevinden çıkarılan, akabinde Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’na yapmış olduğu başvuru kabul edilerek kamu görevine iade edilen Mehmet ZAMAN, anılan süreçte birikmiş olan toplu sözleşme ikramiyesinden birikmiş sendika aidatlarının kesilerek üyesi olduğu sendikaya gönderilmesi talebinin zımnen reddine dair işlemin; hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali ile birikmiş aidat tutarının toplu sözleşme ikramiyesinden mahsup edilerek başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte adına üyesi olduğu sendikaya ödenmesi için dava açmıştır.
Dava Mehmet ZAMAN ve Sendikamız lehine sonuçlanmıştır. Kararın özeti aşağıdaki gibidir.
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın ”Temel Haklar ve Ödevler” başlıklı ikinci kısmının ”Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler” başlıklı üçüncü bölümünde yer alan ”Sendika kurma hakkı” başlıklı 51. maddesinde ”Çalışanlar ve işverenler, üyelerinin çalışma ilişkilerinde, ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için önceden izin almaksızın sendikalar ve üst kuruluşlar kurma, bunlara serbestçe üye olma ve üyelikten serbestçe çekilme haklarına sahiptir. Hiç kimse bir sendikaya üye olmaya ya da üyelikten ayrılmaya zorlanamaz. Sendika kurma hakkı ancak, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâk ile başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebepleriyle ve kanunla sınırlanabilir. Sendika kurma hakkının kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunda gösterilir. İşçi niteliği taşımayan kamu görevlilerinin bu alandaki haklarının kapsam, istisna ve sınırları gördükleri hizmetin niteliğine uygun olarak kanunla düzenlenir…” düzenlemesi yer almaktadır.
Kamu görevine iade edilmesine karar verilenlerin eski kadro veya pozisyonuna atanması esastır.
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun ”Üyelik ödentisi” başlıklı 25. maddesinde ”Kamu görevlileri sendikasına, kamu görevlisinin ödeyeceği üyelik ödentileri, 14 üncü madde çerçevesinde doldurulan üyelik başvuru formuna ve sendika tüzüğünde belirtilen aylık ödenti tutarına göre kamu işverenince aylığından kesilerek beş gün içinde sendikaların banka hesaplarına yatırılır ve ödenti listesinin bir örneği ilgili sendikaya gönderilir.
Sosyal haklar, kişinin doğduğu andan itibaren insanca, onurlu, güvenli bir yaşam sürdürmesi için gerekli temel ürün ve hizmetleri güvence altına alan, tüm kamu hizmetlerinden eşit ve adil biçimde yararlanmasını sağlayan haklardır. 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 51. maddesinde düzenleme altına alınan, çalışanların ve işverenlerin sendika kurma hakkı, sendikaya üye olma hakkı ve dilediklerinde üyelikten çekilme hakkı birer sosyal hak olarak karşımıza çıkmaktadır.
Mevzuat hükümlerine göre, Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnameleri ile kamu görevinden çıkarılan kişilerin Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu’na yapmış oldukları başvuruların Komisyonca kabul edilmesi halinde ilgililerin kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin Kanun Hükmünde Kararname hükümlerinin bu kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkmış sayılacağı ve bu kapsamda göreve başlayanlara, kamu görevinden çıkarılma tarihlerini takip eden aybaşından göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal haklarının ödeneceği, kamu görevlileri sendikalarına üye olan kamu görevlilerinin üyelik ödentilerinin, kamu işverenince aylığından kesilerek beş gün içinde sendikaların banka hesaplarına yatırılacağı, ayrıca kamu görevlileri sendikalarına üye olup, aylık veya ücretinden üyelik ödentisi kesilen kamu görevlilerine ocak, nisan, temmuz ve ekim aylarında aylık veya ücretleri ile birlikte toplu sözleşme ikramiyesi ödeneceği açıktır.
Bakılan davada, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 51. maddesine göre sendikaya üye olma hakkının bir sosyal hak olduğu noktasında duraksama bulunmadığı, yine 4688 sayılı Kanun gereğince kamu görevlileri sendikalarına üye olan kamu görevlilerinin üyelik ödentilerinin kamu işverenince aylığından kesilerek üyesi olduğu sendikaya göndermesinin yasal bir zorunluluk olduğu, 7075 sayılı Kanun’un 10. maddesi uyarınca ise Komisyonca göreve iade edilmesine karar verilen davacıya sendika aidatları dahil tüm sosyal haklarının davalı idarece ödenmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Öte yandan, hukuka aykırılığı Mahkememizce ortaya konulan dava konusu işlem nedeniyle davacının üyesi olduğu Enerji, Sanayi ve Maden Kamu Emekçileri Sendikası’na gönderilmeyen birikmiş sendika aidatlarının başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacının üyesi olduğu Enerji, Sanayi ve Maden Kamu Emekçileri Sendikası’na ödenmesine karar verilmiştir.
