Bu yönetmelik, ESM Merkez, şube, temsilcilik yönetim kurullarının ve sendika işleyişlerinin, gelir ve giderlerinin, bunlara ilişkin işlemlerin kanun, tüzük, genel kurul kararlarına uygun olup olmadığı yönünden, denetleme kurulları tarafından yapılacak idari ve mali denetimin esas ve usullerinin belirlenmesi amacıyla düzenlenmiştir.
ESM DENETLEME KURULLARI YÖNETMELİĞİ
Amaç ve kapsam
Madde 1- Bu yönetmelik, ESM Merkez, şube, temsilcilik yönetim kurullarının ve sendika işleyişlerinin, gelir ve giderlerinin, bunlara ilişkin işlemlerin kanun, tüzük, genel kurul kararlarına uygun olup olmadığı yönünden, denetleme kurulları tarafından yapılacak idari ve mali denetimin esas ve usullerinin belirlenmesi amacıyla düzenlenmiştir.
Denetleme Kurullarının Oluşumu ve İşleyişi
Madde 2- Merkez Denetleme Kurulu, merkez genel kurul tarafından sendika üyeleri arasından seçilen beş asil ve beş yedek üyeden oluşur. Şube denetleme kurulu, şube genel kurulu tarafından şube üyeleri arasından seçilen üç asil ve üç yedek üyeden oluşur. Seçilen üyeler mazbatayı aldığı günden itibaren bir hafta içinde kendi arasında görev dağılımı yaparak, merkezde başkan ve yazman, şubede başkan ve yazman seçerler.
Merkez denetleme kurulu altı ayda bir olağan toplantısını yapar. Merkez denetleme kurulu üyeleri istedikleri zaman MYK toplantılarına izleyici olarak katılabilirler. GTK toplantısının katılımcısıdırlar. Denetleme raporları hakkında GTK’na bilgi verirler.
Şube denetleme kurulları altı ayda bir olağan toplantısını yapar. Hazırlanan raporları en geç 1 ay içinde Genel Merkeze gönderir. Şube denetleme kurulu üyeleri istedikleri zaman ŞYK toplantılarına izleyici olarak katılırlar. Denetim raporları hakkında ŞTK’na bilgi verirler.
Denetleme kurulu asil üyeliğinden istifa, ölüm ve üyeliğin askıya alınması halindeki boşalmalar halinde sırasıyla en çok oy alan yedek üye bir hafta içinde çağrılır. Üst üste iki toplantıya özürsüz olarak katılmayan denetleme kurulu üyesi uyarılır. Tekrarı halinde üyeliği düşürülür.
Denetim zamanı ve yükümlülük
Madde 3- Sendika genel merkezi, şubeleri, temsilcilikleri tüzüğe uygun olarak, denetleme kurulları tarafından idari ve mali yönden denetlenir.
Merkez Denetleme Kurulu altı ayda bir işleyiş, idari ve mali yönden Merkez Yönetim Kurulunu, MYK’nun talebi yada denetleme kurulunun istemesi halinde süre ile bağlı olmaksızın işleyiş ve idari yönden şubeleri ve şubelere bağlı temsilcilikleri denetler. Ayrıca her GTK öncesi Merkez Yönetim Kurulunu idari ve mali yönden denetleyip, GTK’ya bilgi verir.
Şube Denetleme Kurulları altı ayda bir işleyiş, idari ve mali yönden şubeleri ve bağlı temsilcilikleri denetler.
Ayrıca, denetleme kurulları GTK, MYK, ŞTK, ŞYK, üyelerin ve diğer üçüncü kişilerin ihbar ve şikayete dayalı başvurularını süre ile bağlı olmaksızın değerlendirmek ve sonuçlandırmakla yükümlüdürler.
İdari Denetim
Madde 4- İdari denetimlerde;
Yönetim ve işleyişin, ilgili mevzuata, sendika tüzüğüne, genel kurul ve GTK kararlarına uygunluğu; yönetim kurulu üyelerinin sendika tüzüğüne göre toplanarak karar aldığı; alınan karaların imzaladığı, karar defterine numara ve tarih sırası ile işlendiği, alınan kararların gereğinin yapıldığı,
Üye kayıt fişleri ve defterleriyle üyelikten çıkış bildirimlerinin ilgili yönetmeliğe uygun olduğu,
Gelen-giden evrak defterinin düzenli bir şekilde işlendiği ve evrak numaralarının birbirini izlediği, evrak arşivinin düzenli olduğu,
Gelen yazıları zamanında değerlendirerek işlem yapıldığı,
Sendikanın yönetim ve çalışmalarına ilişkin diğer hususlar,
esas alınarak incelenir.
Mali denetim
Madde 5-Mali denetimlerde;
Gelir ve giderlerin, kanun, sendika tüzüğü, genel kurul kararları ile bütçe esasları ve yönetim kurulu kararlarına uygun olup olmadığı,
Mali işlemlerin, kanunen tutulması zorunlu olan defterlere, mevzuata uygun olarak yasal süreleri içinde işlenip işlenmediği,
Vergi, sigorta ve buna benzer yasal yükümlülüklere ilişkin beyanname ve bildirimlerin süresinde verilip verilmediği, bunlarla ilgili ödemelerin süresinde yapılıp yapılmadığı,
Gelir makbuzları ve gider evrakının mevzuata uygun olup olmadığı,
Yöneticilere verilen iş avansların ve personele verilen avansların, kanun, sendika tüzüğü ve yönetim kurulu kararlarına uygun olup olmadığı ve süresi içinde kapatılıp kapatılmadığı,
Sendikanın Mali Yönetmeliğine ilişkin diğer hususlar, esas alınarak incelenir.
Denetleme raporları
Madde 6- Her denetim sonucu bir rapora bağlanır. Denetleme raporlarında, denetimin konusu ve denetlenen hususlar ile öneriler ayrı ayrı gösterilir. Raporun sonucu, denetleme karar defterine geçirilerek denetleme kurulu üyeleri tarafından imzalanır.
Denetleme Kurulu raporlarının bir sureti bilgi veya uyarı amaçlı olarak ilgili yönetim kuruluna verilir. Raporu alan yönetim kurulu bunu ilk toplantısında kendisi için değerlendirir. Bu raporlar merkezde GTK’na, şubelerde ŞTK’na sunulur.
Denetleme kurulları, denetim sonuçlarına ait raporları dönem itibarı ile sendikanın genel kurullarına sunmak zorundadırlar.
Şube denetleme kurulları denetleme sonucu hazırladıkları raporu Genel Merkez Yönetim Kurulu aracılığı ile Merkez Denetleme Kuruluna sunar, Merkez Denetleme Kurulu Şube denetleme kurulu raporlarını GTK ya sunduğu raporun ekine ekler.
Olağanüstü genel kurul çağrısı
Madde 7- İdari ve mali konularda yapılan denetimler sonucu, yolsuzluk ve işlemlerde usulsüzlük saptandığı takdirde, 4688 sayılı kanun, Türk Ceza Kanunu ve diğer kanunlar ile sendika tüzüğü hükümlerine göre gereken işlemler yapılır ve gerekli görülmesi halinde olağanüstü genel kurul çağrısı, denetleme kurulu tarafından altmış gün içinde yerine getirilir.
Defter ve belgeler için uygulanacak esaslar
Madde 8- Denetleme kurulları yapacakları denetimlerde defter ve belgeler açısından aşağıdaki kurallara dikkat ederler.
Sendikalar Kanunun 49 uncu maddesinde öngörülen defterlerin, her olağan genel kurulu izleyen onbeş gün içinde MYK ve ŞYK tarafından notere onaylattırılması zorunludur. Genel Merkez mali defterleri yıllık olağan noter tasdik işlemine tabi tutulur. Defterlerde kayıtlar arasında boş satır ve sayfa bırakılamaz ve atlanamaz. Yapılan yanlışlıklar, okunacak biçimde üstü çizilmek, üst yada yan tarafına doğrusu yazılmak ve onaylanmak suretiyle düzeltilir. Defterlere geçirilen kayıtlar kazınamaz, çizilemez ve okunamaz hale getirilemez.
Muhasebe kayıtlarındaki yanlışlıklar, muhasebe kurallarına uygun olarak düzeltilir.
Denetime tabi bütün defter ve belgelerin, bunların dayanak ve eklerinin kuruluşların hizmet binasında bulundurulması ve ilgili oldukları yılı izleyen takvim yılından başlayarak on yıl süreyle saklanması zorunludur. Sendika yönetim kurulları, denetleme kuruluna denetim sırasında gerekli kolaylığı göstermek, istenilen her türlü bilgi ve belgeyi vermek zorundadır. Denetleme Kurulu üyeleri belgeleri sendika dışına çıkaramaz.
İşlemlerin kayıt zamanı
Madde 9- Denetleme kurulları yapacakları denetimlerde işlemlerin kayıt zamanı açısından aşağıdaki kuralları dikkat ederler.
Alınan kararlar defterlere toplantı süresince yazılırı, genel kurul kararlarının divan üyelerince iki gün içinde, diğer kurul kararlarının gelecek ilk toplantı zamanı aşılmamak üzere en geç bir ay içinde katılan üyelerce imzalanması; karara şerh var ise şerhin iki gün içerisinde yazıya dökülmesi zorunludur.
Mali işlemlerin, muhasebenin düzen ve açıklığını bozmayacak şekilde bir ay içinde kaydedilmesi esastır.
Kasa hesabını ilgilendiren işlemler günlük kaydedilir.
Gelir makbuzları
Madde 10- Denetleme kurulları yapacakları denetimlerde gelir belgeleri açısından aşağıdaki kurallara dikkat ederler.
Sendikaların gelirlerini makbuz karşılığında tahsil etmeleri esastır. Makbuzların sıra numarası taşıması, bunlara kuruluşun açık unvanının, tahsil olunan paranın miktarıyla dayanağının, parayı veren ve tahsil edenin kimliklerinin yazılması ve biri makbuz cildinde kalmak üzere en az iki nüsha olarak düzenlenmesi zorunludur.
Doğrudan sendika kasasına veya banka hesaplarına yapılan ödemelerde kasa fişi veya banka dekontu yeterlidir.
Tahsilat yetkisi
Madde 11- Denetleme kurulları yapacakları denetimlerde tahsilât yetkisi açısından aşağıdaki kuralları dikkat ederler.
Tahsilat yapabilecekler, sendikaların yönetim kurullarınca belirlenir, bunlara noterlikçe onaylanmış yetki belgesi verilir. Bu belgeyi taşımayanlar kuruluşlar adına tahsilat yapamazlar.
Tahsilata yetkili olanlar toplanan paraları en geç üç işgünü içinde sendika kasasına veya banka hesabına yatırmak zorundadır.
Gider belgeleri
Madde 12- Denetleme kurulları yapacakları denetimlerde gider belgesi açısından aşağıdaki kurallara dikkat ederler.
Giderler, yönetim kurulu yada diğer yetkili organlarca alınacak kararlara, yönetim kurulu üyelerinin tüzükte belirlenen koşullara uyan ödemelerine göre, Vergi Usul Kanunu’nda öngörülen belgelere dayanılarak yapılır.
Vergi, sosyal sigorta prim, haberleşme, su, elektrik, havagazı, kira, kırtasiye ve buna benzer zorunlu giderler, genel sekreter yada yönetim kurulu sayman üyesince yapılır, bunlar için ayrıca yetkili organ kararı alınmaz.
Muhasebe hesap planı
Madde 13- Denetleme kurulları yapacakları denetimlerde muhasebe hesap planı açısından aşağıdaki kuralları dikkat ederler.
Sendikalar her türlü işlemleri, Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca çıkarılan muhasebe sistemi uygulama genel tebliğlerince belirlenen tek düzen hesap planına göre izlenir.
Bilanço, çalışma ve denetleme raporları
Madde 14- Denetleme kurulları yapacakları denetimlerde bilanço, çalışma ve denetleme raporları açısından aşağıdaki kurallara dikkat ederler.
Sendika Genel Merkezi, her hesap yada bütçe devresine ilişkin bilanço ve gelir-gider tablosunun ait oldukları dönemi izleyen üç ay içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlığı’na sunar. Sendika, bunların birer örneğini bağlı bulunduğu konfederasyona gönderir.
Denetleme Kurullarının Harcamaları
Madde 15– Denetleme kurulları üyelerinin denetimler nedeni ile bulundukları ilin dışına çıkmaları halinde Merkez genel kurulunun yolluk, yevmiye, konaklama vb. konularda aldığı karar uyarınca tüm masraflar sendikaca karşılanır.
Denetleme Kurullarının Tutacakları Defter ve Kayıtlar
Madde 16- Denetleme kurulları noter tastikli karar defteri tutarlar. Görev dağılımlarını ve her denetim sonucu hazırladıkları denetim raporlarını bu deftere işleyip imzalarlar.
Yürürlük
Madde 17- Bu yönetmelik 07/04/2011 tarihli GTK kararı ile Merkez Yönetim Kurulunun 07/07/2011 tarih ve 103 sayılı kararı ile aynı tarih itibari ile yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 18- Bu yönetmelik hükümlerini, Merkez Denetleme Kurulu yürütür.
