DOĞAL GAZ’DA OTOMATİK ZAMMIN SONU TOPLUMSAL HÜSRANDIR.
Bilindiği gibi, 1 Ağustos 2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere konutlarda kullanılan doğal gaz fiyatlarına %16.88 oranında zam yapılmıştır. 1 Ocak 2008 de %7.4, 1 Haziran 2007 de %7.4 oranında yapılan zamları da dikkate aldığımızda, 3’üncü kez doğal gaza yapılan son zamla birlikte bu süre içerisinde doğal gaza yaklaşık %35 dolayında zam yapılmıştır.
4 kişilik bir ailenin asgari yaşam standardı için gerekli olan yıllık ortalama 1.500 m3, aylık ortalama 125 m3 doğal gaz tüketimi baz alındığında, aylık ortalama doğal gaz faturası Ekim 2007’de 77,30 YTL iken, Ağustos 2008’de 104,70 YTL’ye çıkmıştır.
Yıllık doğal gaz gideri ise Ekim 2007’de 927,00 YTL’den Ağustos 2008’de 1.256,00 YTL’ye yükselmiştir. Yani, ortalama olarak aylık doğal gaz giderinde 27,4 YTL, yıllık doğal gaz giderinde ise 329,00 YTL bir artış olmuştur.
Asgari ücretle çalışan bir kişinin bir aylık ortalama doğal gaz gideri Ekim 2007’de aylık ücretinin %18,4 iken, Ağustos 2008’de %21,3’e yükselmiştir. En düşük maaş alan bir memurun ise ayık ortalama doğal gaz gideri Ekim 2007’de %10,53 iken, Ağustos 2008’de %12,9’a çıkmıştır.
1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren maliyet bazlı fiyatlandırmaya geçişi yani doğal gazda otomatik zammı öngören Yüksek Planlama Kurulunun 14 Şubat 2008 tarihli kararı ve buna bağlı olarak BOTAŞ tarafından gerçekleştirilen %16.88 oranındaki zam işlemi, 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanununa açıkça aykırılık teşkil etmektedir. Bu Kanunda BOTAŞ’a tarife fiyatlarındaki artışı tek başına ve sınırsız olarak belirleme yetkisi tanınmadığından bu durum aynı zamanda Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun yetki alanına yapılan hukuka aykırı bir müdahaledir.
4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu’nun amacı Kanunun 1. maddesinde “doğal gazın kaliteli, sürekli, ucuz olarak tüketicilerin kullanımına sunulması” olarak tanımlanmıştır.
Ayrıca “toptan satış tarifelerinde hâkim durumun kötüye kullanılmaması, doğal gaz arz güvenliği ve düzenliliğinin sağlanması ve Kurumun bu konuda belirleyeceği diğer önlemlere uyulmasının esas olduğu” da yasal düzenlemeler arasında yer almaktadır.
Yüksek Planlama Kurulu’nun Maliyet Bazlı Fiyatlandırma Mekanizması’nın temel faydaları arasında şunlar sayılmaktadır:
1. Piyasanın serbestleşmesi sürecinde sağlıklı bir fiyatlama mekanizmasının tesis edilmesi,
2. Mali hedeflere ulaşılmasının temin edilmesi,
Buradan anlaşılmaktadır ki, bu kararla özelleştirilecek şirketlere sorunlu değil, kâr garantili bir yapılanma teslim edilmek istenmektedir.
Dünya piyasalarındaki artışlar ve ülkenin doğal gaz konusunda dışa bağımlılığı düşünüldüğünde Yüksek Planlama Kurulu Kararı ile getirilen bu düzenlemenin gündelik yaşama, akaryakıt, doğal gaz ve elektrik fiyatları ile tüm mal ve hizmetlerin fiyatlarına sürekli zam olarak yansıyacağı açıktır. Yani, doğal gaza yapılacak otomatik zam yaşamın tüm alanlarına zincirleme yansıyarak tüketicilere yaşamı zindan edecektir.
Tüketicilerin yaşamlarını sürdürebilmeleri için vazgeçilmez bir unsur olan doğal gazın tamamen serbest piyasa ekonomisi kurallarına terk edilmesi, temel ihtiyaçlardan kâr elde etme amacını destekleyerek sahip olunan ayrıcalıklı konumun kötüye kullanılmasına davetiye çıkarmaktan başka bir şey değildir.
Bu düzenleme ile, BOTAŞ’ın dağıtım şirketleri ve bazı belediyelerden tahsil edemediği alacaklarından dolayı uğradığı zararın bir kısmını, yapılan zam ile tüketiciden tahsil etme yoluna gitmesine kolaylık sağlanmıştır.
Gerek maliyet bazlı fiyatlandırma mekanizması denilen otomatik zam kararı gerekse doğal gaz fiyatlarına yapılan %16.88 oranındaki artış, hükümetin yanlış ve dışa bağımlı enerji politikasının faturasının tüketicilere yansıtılmasıdır.
Maliyet bazlı fiyatlandırma mekanizması denilen otomatik zam kararı ile %16.88 oranındaki zam kararı, Anayasa’nın 2. maddesinde geçen sosyal devlet ilkesi ile 8. maddesinde düzenlenen yürütme yetkisinin Anayasa ve yasalara uygun olarak kullanılması gereğine aykırıdır. Ayrıca, bu düzenleme ve zam kararı Anayasa’nın mali ve ekonomik hükümlerini düzenleyen 166., 167., 168., ve 172. maddelerine aykırıdır.
Doğal gaz zammı yaşamı zincirleme olarak etkileyecektir. Doğal gazda otomatik zammın sonu toplumsal hüsrandır. Hükümetin bir an önce dışa bağımlı, özelleştirmeci, yanlış enerji politikalarından vazgeçerek, tüketici haklarına ve kamu yararına uygun doğru bir enerji politikası uygulamasını istiyoruz.
Biz Tüketici Haklan Derneği (THD), Enerji, Sanayi ve Maden Kamu Emekçileri Sendikası (ESM), Kamu İşletmeciliğini Geliştirme Merkezi (KİGEM) Vakfı olarak 1 Ağustos 2008’de yürürlüğe konulan %16.88 oranındaki doğal gaz zammı ile zamma dayanak olan “Enerji KİT’lerinin uygulayacağı Maliyet Bazlı Fiyatlandırma Mekanizmasının Usul ve Esasları Hakkında Kararı”n tüketicileri doğrudan ve dolaylı olarak ilgilendiren kısımlarının İPTALİ, öncelikle YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASI için bugün DANIŞTAY’da dava açmış bulunuyoruz.
Tüm basınımıza ve kamuoyuna duyurulur.
Tüketici Hakları Derneği (THD)
Enerji, Sanayi ve Maden Kamu Emekçileri Sendikası (ESM)
Kamu İşletmeciliğini Geliştirme Merkezi (KİGEM) Vakfı
