Elektrik fiyatlarına 1 Ekim 2019’dan geçerli olmak üzere yüzde 14.9 oranında zam yapıldı. Temmuz ayında yapılan yüzde 15 zamla birlikte bu yıl içinde yapılan zam yüzde 32’ye ulaştı. Elektrik Mühendisleri Odası’nın (EMO) 230 kilovatsaat asgari tüketim tutarı üzerinden yaptığı hesaplamaya göre 4 kişilik bir ailenin aylık elektrik faturası 142 liradan 163 liraya çıktı.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) Resmi Gazete’de bugün yayımlanan tarife tablolarına göre, elektrik fiyatlarına 1 Ekim 2019’dan geçerli olmak üzere yüzde 14.9 zam yapılmıştır. Temmuz 2019’a göre tek terimli alçak gerilim aboneleri için perakende enerji bedelleri yüzde 15-16 oranlarında artırılırken, kayıp ve kaçak, iletim hizmeti ve dağıtım hizmeti bedellerini içeren dağıtım kalemi tüm abone gruplarında yüzde 13.5 zamlanmıştır. Fon ve vergilerin etkisiyle yeni tarife toplamda yüzde 14.9 oranında zam olarak yansıyacaktır.
Zamla birlikte elektrik fiyatları kilovatsaat başına;
- Ticarethanelerde 69,
- Aydınlatmada 21,
- Tarımsal sulamada 61,
- Sanayide 69,
- Konutlarda 28,
- Şehit aileleri ve muharip malul gazilerde 47
- Genel aydınlatmada 60 kuruş olarak belirlenmiştir.
Elektrik Mühendisleri Odası’nın (EMO) yaptığı çalışmalarda 4 kişilik bir ailenin aylık asgari elektrik tüketimi 230 kilovatsaat olarak belirlenmiştir. Yeni zamla 4 kişilik bir ailenin aylık elektrik faturası da 163 liraya yükselmiştir.
Konut tarifelerinde yılbaşında yapılan yüzde 10’luk indirime rağmen yıllık zam oranı yüzde 19.7 olurken, 2 yıllık artış yüzde 72.6 olmuştur. Sanayide ise yıllık değişim yüzde 32.2 iken; 2 yıllık zam oranı yüzde 126’ya ulaşmıştır.
| Dağıtım Sistemi Kullanıcıları (Kr/ķWh) | 01.10.2017 | 01.10.2018 | 01.10.2019 | Yıllık Değişim (%) | 2 Yıllık Değişim (%) |
| Sanayi | 29,0697 | 49,6812 | 65,6938 | 32,2 | 126,0 |
| Ticarethane | 33,4761 | 57,0978 | 75,6922 | 32,6 | 126,1 |
| Mesken | 33,1832 | 47,8504 | 57,2754 | 19,7 | 72,6 |
| Şehit Aileleri ve Muharip Malul Gaziler | 15,9521 | 22,8858 | 27,4679 | 20,0 | 72,2 |
| Tarımsal Sulama | 29,4477 | 50,2608 | 66,6141 | 32,5 | 126,2 |
| Aydınlatma | 31,1491 | 52,9554 | 70,2081 | 32,6 | 125,4 |
| Genel Aydınlatma | 31,1491 | 39,1148 | 50,6034 | 29,4 | 62,5 |
EPDK zamma gerekçe olarak Elektrik Üretim AŞ’nin (EÜAŞ) toptan satış tarifelerindeki değişimi göstermiştir. Kamu toptan elektrik alım satış şirketi olan TETAŞ’ın kaldırılması nedeniyle kamunun piyasa fiyatlarını düzenleme işlevi zayıflatılmıştır. Bakanlığın açıkladığı maliyet bazlı enerji politikalarının sonucu olan bu zamların önümüzdeki dönemde de devam etmesi beklenmektedir. EPDK’nin faturalarda dağıtım bedelini ayrı bir kalem olarak göstermemesi kamuoyundan bazı bilgilerin saklandığı anlamına gelmektedir. EMO, EPDK’nın şeffaflıktan uzak bu kararına karşı yargı yoluna başvuracaktır.
Yıllardır uygulanan özelleştirme ve piyasalaştırmaya dayalı enerji politikalarının ülkeyi getirdiği nokta, elektrikte sürekli yükselen fiyatlar ve bunun tüm sektörleri doğrudan etkilemesiyle iğneden ipliğe her ürüne zam gelmesidir. 1990’lı yıllarda başlayan yap-işlet ve yap-işlet-devret modeli üretim santrallarının satın alma garantileri nedeniyle fiyatların yükseldiği ve halen yeni yatırımlarda da bu garantilerin verilmesi sonucu artan enerji maliyetlerinin yine zam olarak yansıyacağı açıktır. Özelleştirmenin acı reçetesi herkes tarafından görülmüştür. Temel bir insan hakkı olan enerji hizmeti ucuz, kesintisiz ve kaliteli bir şekilde kamu tarafından sunulmalıdır. Bunu sağlamanın tek yolu ise enerji alanının, şirketlerin kar hırsı ile değil, kamu yararını hedef alan politikalarla yönetilmesidir. Ülkemizin daha büyük açmazlarla karşılaşmaması için özelleştirme uygulamalarına son verilerek, acilen yeniden kamulaştırmalar yapılmalıdır.
| Konutlar İçin Asgari Tüketim Üzerinden Aylık Elektrik Faturası-TL | ||||||||
| Aylık Tüketim (kWh) | 01.10.2018 | 01.01.2019 | 01.10.2019 | |||||
| Birim Fiyat | 230 kWh’lik Asgari Tüketim Üzerinden Fatura-TL | Birim Fiyat | 230 kWh’lik Asgari Tüketim Üzerinden Fatura-TL | Birim Fiyat | 230 kWh’lik Asgari Tüketim Üzerinden Fatura-TL | 2019 Yılı başından beri artış (%) | ||
| Perakende Enerji Bedeli | 230 | 0,345298 | 79,42 | 0,279098 | 64,19 | 0,364189 | 83,76 | |
| (Çıplak Enerji Bedeli+ Perakende Hizmet Bedeli) | ||||||||
| Dağıtım Bedeli | 230 | 0,133206 | 30,64 | 0,154089 | 35,44 | 0,208565 | 47,97 | |
| (İletim+ Dağıtım + Kayıp ve Kaçak Bedeli) | ||||||||
| Fon ve vergiler hariç fiyat | 0,478504 | 110,06 | 0,433187 | 99,63 | 0,572754 | 131,73 | ||
| Enerji Fonu (%) | 1 | 0,79 | 0,64 | 0,84 | ||||
| TRT Payı (%) | 2 | 1,59 | 1,28 | 1,68 | ||||
| Elekt ve Hvg Tük. Ver. (%) | 5 | 3,97 | 3,21 | 4,19 | ||||
| KDV Öncesi Toplam | 116,41 | 104,77 | 138,43 | |||||
| KDV (%) | 18 | 20,95 | 18,86 | 24,92 | ||||
| Genel Toplam TL | 137,36 | 123,63 | 163,35 | 32,13 | ||||
KESK / ESM ENERJİ, SANAYİ VE ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI
MADEN KAMU EMEKÇİLERİ SENDİKASI 46. DÖNEM YÖNETİM KURULU
