BASINA VE KAMUOYUNA
Samsun İl Genel Meclisi, Bafra ilçesinde Tütün Müzesi kurmak için harekete geçti.
Tütün Müzesinin kuruluş gerekçesi olarak da, “Bafra, Karadeniz Bölgesinin en büyük tütün üreticisi olmasının yanında, bu yörenin tütünü dünyanın en kaliteli ürünü olarak literatüre geçmiş, Bafra insanı da tütünle anılmıştır. Tütünü unutturmamak adına tütünün hikayesini anlatan bir müzeye ihtiyaç vardır.” denilmektedir.
Yaklaşık 150 yıldır tütün üretilen bu ilçede, tütün artık müzelik olma noktasına gelmiştir. Bölgede yetişen tütünler özelliklerinden dolayı, harmanları aromatize etmek ve lezzetlendirmek için tercih edilen ve tütüncülükte ün yapmış, dünya literatürüne girmiş tütünlerdir.
Yıllara dayanan tütün kültürünün, yöre insanın yaşantısında önemli bir yeri vardır. Düğünler, nişanlar, törenler hep tütün parasına endeksli idi. Tütün baş fiyatı davullarla, zurnalarla yörenin milletvekillerinin, bakanların katılımıyla açıklanırdı. Yöreye hareket ve bereket gelirdi. Burada yaşayan insanlar bir şekilde tütünün üretimi veya ticaretinden ekmek yerlerdi.
Samsun’da tarım demek yıllarca tütün üretimi anlamına gelmekteydi.
Samsun’da tütün işinde doğrudan yada dolaylı olarak istihdam olanağı bulanların sayısı il nüfusunun neredeyse %25’i kadardı. Yani Samsun’da her dört kişiden biri geçimini tütünden sağlamaktaydı.
1980 sonrası uygulanan neoliberal politikalarla Türk tütüncülüğünün kaderi de değişmeye başlamıştır.
1984 yılına kadar sadece yerli tütünden tekelce imal edilen sigaraların satışı yapılırken, Tütün ve Tütün Tekeli Kanununda yapılan değişikliklerle önce sigara ithalatına başlanmış, 1986 yılında çıkan bir yasayla da yabancı şirketlerin Türkiye’de fabrika kurarak sigara imalatına geçmeleri ile devam etmiştir.
Son olarak IMF’nin talimatlarıyla, Kemal Derviş’in 15 günde 15 yasa çıkacak dediği yasaların içerisinde Tütün Yasası da vardı. O nedenle Derviş Yasası olarak bilinen Tütün Yasası 20 Haziran 2001 tarihinde TBMM’de kabul edilmiştir.
İşte bu yasa, tütünün müzelik olmasının yolunu açmıştır. Bu yasanın çıkmasından bugüne kadar geçen süre içerisinde, tütün üretici sayısı 400 binlerden 70 000’lere, üretim ise 160 bin tondan 77 bin tona düşmüştür.
1988 yılında 610 tonla başlayan tütün ithalatı ise 20 yılda 80 bin tona ulaşmıştır.
Ayrıca; İstanbul, Adana, Ballıca, Bitlis, Malatya ve Tokat Sigara Fabrikaları tüm envanter kayıtlarıyla birlikte markadan lojmanlara kadar tüm varlıkları ile satılmıştır.
Atatürk’ün TEKEL’i 4 milyon liraya devletleştirerek, Reji İdaresinin ortadan kalkmasının üzerinden 83 yıl sonra TEKEL “Babalar gibi satılmıştır.”
Tütünün artık ne bir sahibi ne de bir geleceği vardır. Üretici kendi vatanında tütün ekiminden vazgeçmiştir. Sigara imalatına yabancı tütünlerle devam edilmektedir.
Dolayısıyla yerli tütünler artık müzelik olmuştur. Bafra’da bir tütün müzesi kurulma vakti de gelmiştir! 18.01.2012-Çarşamba
ESM SAMSUN ŞUBESİ YÖNETİM KURULU ADINA
Havva YURDUNUSEVEN
Yönetim Kurulu Üyesi
